دهه ی١٩۵٠ وقتی که در تلویزیون همه جا را گرفت ، بسیاری از مردم نگران شدند که مبادا جای کتاب ودرس را بگیرد ، خانواده ها دیگر حرف نزنند و افراد، مصرف کننده ی منفعل برنامه های سرگرم کننده شوند ونتوانند خودشان موجبات سرگرمی خود را فراهم کنند . برخی از مفسران اجتماعی معتقدند که در حال حاضر وضع به همین منوال است ، بعضی دیگر معتقدند که تلویزیون تاثیر بسیار کمی داشته است.
اغلب خانواده ها به طور متوسط درشبانه روز حدود هفت ساعت تلویزیون تماشا می کنند . مطا لعات در مورد تماشای تلویزیون توسط افراد سنین مختلف نشان می دهد که حتی نوزادان هم روزانه نیم ساعت در معرض تماشای تلویزیون قرار می گیرند . کودکان سنین چهار تا شش سال به طور متوسط حدود دو ساعت ونیم تلویزیون تماشا می کنند . البته این حد متوسط ، نشان دهنده ی تغییرات وسیعی نیست که عملاًدر بین کودکان مشاهده می شود.
درایام تعطیل روزانه شش تاهشت ساعت تلویزیون تما شا می کنند . یک مطا لعه بر روی دانش آموزان کلاس اول ودوم نشان داده است که یک سوم آنها ، روزانه ، چهار ساعت یا بیشتر تلویزیون تماشا می کنند و حدود ده در صد آن ها هیچ گاه تلویزیون نگاه نمی کنند .
سوال مهمی که در مورد اثرات آموزشی تلویزیون توجّه صاحب نظران را به خود جلب کرده است ، که آیا اصولاً تماشای برنامه های تلویزیونی در محیط خانواده ، باعث خواهد شد که کودکان در محیط مدرسه فعالیت های بهتری ازخودنشان دهند؟
هر چند پیدا کردن جواب صحیح وقانع کننده برای این سوال مشکل به نظر می رسد ، با وجود این بررسی تحقیقات انجام شده نمی تواند وجود تلویزیون را به عنوان عاملی موثر در امر تحصیل ودرس خواندن کودکان اثبات کند . از طرف دیگر ، این مسئله هنوز معلوم نیست که وجود تلویزیون در محیط خانه باعث می شود کودکان در مدرسه نمرات کمتری به دست آورند . البته معمولاً کودکانی که در مدرسه نمرات بد به دست می آورند ، کسانی هستند که اوقات بسیاری از وقت آزاد خود را در منزل به تماشای تلویزیون اختصاص می دهند ، اما عکس این مسئله به هیچ وجه صادق نیست ، به عبارت دیگر ، تما شای مداوم وزیاد تلویزیون عامل اصلی به دست آوردن نمرات بد ووضع نا مناسب تحصیلی نیست. بررسی رفتار کودکان در مقابل تلویزیون نشان داده است که معمولاً تماشای بیش از حد برنامه های تلویزیونی به وسیله ی کودکان حاکی از فشار یا ناکامی یا روابط نامناسب انسانی است . البته هیچ بعید نیست که همین عوامل در عین این که باعث توجّه بیش از اندازه ی کودکان به تلویزیون می شود ، به وضع تحصیلی آن ها نیز در مدرسه لطمه بزند. در ضمن ممکن است کودکی که با چنین وضعیتی روبه رو می شود واز جهت تحصیلی مشکلاتی برایش ، پیش می آید ، تحت تاثیر ناکامی و ناراحتی حاصله بیش از پیش ،به دنیا ی شیرین و تخیلات واوهام تلویزیون پناه می بردواوقات بیشتری راصرف تماشای برنامه های هیجان انگیزکند.
فیلیپ نیومن وباربارانیومن با متاآنالیز٢٣تحقیق، عنوان می کنند که پیشرفت تحصیلی در میان کودکانی که در هفته ده تا پانزده ساعت تلویزیون تماشا می کنند ، در بالاترین حد است. (در مقایسه با کودکانی که کمتر از ده ساعت تماشا می کنند ) و سپس با افزایش ساعات تماشا ، از بیست تا چهل ساعت در هفته، میزان پیشرفت تحصیلی به طور چشمگیر ی کا هش می یابد .
به طور کلی ، نتیجه ی حاصل از از اثرات تلویزیون بر مهارت مطالعه وپیشرفت تحصیلی دانش آموزان به شرح زیراست :
١- تماشای بیش از حد تلویزیون، به ویژه در سالهای اولیه ی مدرسه ، موجب تضعیف مهارت های خواندن می شود .
٢- چناچه برنامه های تلویزیونی تمام اوقات روز کودک را پر کند ، ممکن است انگیزه ی او را برای کشف مجهولات تضعیف کند واندیشه وتفکر منفعلانه و غیره خلاقی را در او به وجود آورد.
٣- تماشای تلویزیون به مدت ده تا پانزده ساعت در هفته بر پیشرفت تحصیلی کودکان اثرات مثبت دارد ، اما تماشای بیش از این حد دارای اثرات منفی است .
۴- اثرات تلویزیون بر افراد دارای بهره ی هوش بالا در مقایسه با افراد دارای بهره ی هوش پایین یا متوسط ، منفی تر است.
۵- افرادی که در سنین پایین وبه طور زود رس مهارت خواندن پیدا می کنند ، در بزرگسالی کمتر تلویزیون تماشا می کنند.
۶- تلویزیون عمدتاً دیده می شود ، در حالی که کتاب فهمیده می شود.
٧- بررسی رفتار کودکان در مقابل تلویزیون نشان داده است که معمولاً تماشای بیش از اندازه ی برنامه های تلویزیونی به وسیله ی کودکان ، علامت نا کامی یا روابط نامناسب انسانی است.
٨- در سال های اول مدرسه ، کودکان باهوش تراز تلویزیون بیشتر استفاده می کنند ودر نتیجه از مطالب موجود در برنامه ها بهره ی زیادتری می برند ، در حالی که پس از دوازده وسیزده سالگی ،تلویزیون بیشتر مورد استفاده ی کودکان کم هوش تر و حتی کند ذهن قرار می گیرد و کودکان باهوش تر به مطالب چاپی چون کتاب ، روزنامه ، مجلّه و... روی می آورند.
٩-تلویزیون می تواند برای تشویق افراد جامعه به ویژه کودکان ونوجوانان به مطالعه ی کتاب وکتابخوانی استفاده کرد.
١٠-تلویزیون وقت آزادی را که می توان با استفاده از آن کتاب خواند ، کاهش داده است .
١١-پدران ومادران می توانند با آگاهی از فیلم ها وبرنامه هایی که تلویزیون نمایش می دهد، در صورتی که آ ثار اولیه ی آن به صورت کتاب موجود باشد ، فرزندان خود را تشویق به خواندن اثر کند نمایش تلویزیون را محرک و انگیزه مطالعه سازد.
پس بهتر است همراه با کودکان تلویزیون تماشا کنید ودر باره ی داستان ها و اطلاعات نمایش داده شده صحبت کنید.
منابع:
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
- روش های پیشگیری از افت تحصیلی – دکتر اسماعیل بیابانگرد
- رابطه ی تماشای تلویزیون و مهارت مطالعه- دکتر اسماعیل بیابانگرد
ارسال به:
0 نظرات:
ارسال یک نظر