رابطه ی مصرف صبحانه و سلامتی کودکان

انتخاب نوع غذا و مهارت خوردن با وضعيت جسمي و روحي کودک در ارتباط هستند. ذائقه و طعم هايي که کودک به آنها عادت دارد، نتيجه ي يک سري الگوهاي رفتاري و مصرفي خانواده است که بر انتخاب کودک تاثير مستقيم دارد و مي تواند سلامت جسمي و روحي او را تحت تاثير قرار دهد. به طور مثال اگر غذاهاي طبخ شده در خانواده روغن زيادي داشته باشند، کودک هميشه تمايل بيشتري به مصرف و انتخاب اين گونه مواد غذايي خواهد داشت وجود هر گونه استرس مانند مشاجرات خانوادگي به راحتي مي تواند بر ميزان اشتهاي کودک اثر گذاشته و تمايل او را به غذا خوردن کاهش دهد.

نکته ي مهم در مورد انتخاب نوع غذا اين است که بدانيم ذائقه ي کودک با افزايش سن تغيير مي کند. همين مورد به راحتي وضعيت غذا خوردن کودک را دگرگون مي کند. در نتيجه برنامه ريزي براي افزايش اشتها ، بايد براساس ذائقه ي کودک انجام شود؛ به گونه اي که گروه هاي غذايي اصلي مثل نان و غلات، شير و لبنيات، ميوه ها،سبزي ها و گوشت ها در برنامه ي غذايي روزانه گنجانده شود.

افزايش حجم عضلات، که نتيجه ي دريافت کافي غذاست، مهارت و توانايي انجام فعاليت هاي جسمي را در کودک بالا مي برد. رشد رواني و حالات روحي بر نگرش، عادات، رفتارها و الگوهاي غذايي کودک موثر است. در اين راستا مصرف غذا در وعده هاي مشخص براي تامين درشت مغذي و ريز مغذي هاي لازم براي رشد و نمو کودک حائز اهميت است. از نظر متخصصان تغذيه اين وعدهها شامل سه وعده ي اصلي ( صبحانه، ناهار و شام ) و دو يا سه ميان وعده هستند. در اين ميان مصرف صبحانه به دليل افزايش سوخت و ساز بدن در هنگام صبح، براي کودکان اهميت فراوان دارد.

از طرف ديگر تحقيقات زيادي نشان مي دهند که صرف صبحانه باعث‌افزايش قدرت يادگيري و ايجاد تمرکز بيشتر در کودکان مي شود اطلاعات ثبت شده در منابع تغذيه اي نشان مي دهد، کودکاني که 20 دقيقه قبل از آغاز کلاس صبحانه ميل مي کنند، نسبت به گروهي که يک ساعت قبل، صبحانه مصرف کرده اند تمرکز بهتر و نمرات بالاتري دارند. با توجه به اين نکته که بيشترين فعاليت فکري کودکان به ويژه در سنين مدرسه ساعات آغازين روز است،پس صبحانه بايد شامل مواد غذايي باشد که بتواند يک سوم کل انرژي مورد نياز روزانه را ( معادل 600 تا700 کالري براي پسران و حدود 500 تا600 کالري براي دختران تامين کند.براي تامين انرژي مورد نياز انواع نان ، غلات آماده صبحانه مانند برشتوک همچنين مربا، کره، عسل ، خامه، حليم و براي تامين پروتئين مصرف پنير، تخم مرغ و شير توصيه مي شود. نياز به ويتامين و املاح را مي توان با مصرف انواع ميوه به صورت تازه يا خشک مانند برگه ها يا آب ميوه هاي تازه ي تهيه شده در منزل تامين کرد. مناسب ترين روش براي استفاده از مواد غذايي ذکر شده و اطمينان از تامين نيازهاي کودک در اين وعده، مصرف برنامه ي چرخشي در طول هفته است.وجود يک منبع پروتئيني در وعده صبحانه براي رشد بهتر کودک ضروري است.

با توجه به بررسي هاي انجام شده اغلب کودکان تمايلي به مصرف صبحانه ندارند. کودکاني که عادت به خوردن صبحانه ندارند، دچار اختلالاتي مانند سرگيجه، تهوع و حتي در بعضي مواقع استفراغ مي شوند. اين مسئله نياز به ارايه ي راهکارهاي مناسب به منظور ايجاد تمايل براي خوردن صبحانه در کودکان را نشان مي دهد. مصرف صبحانه هاي حاضري به علت شاغل بودن مادران و نبود فرصت کافي براي جمع شدن سرسفره، از دلايل عدم توجه و تمايل کودکان به صرف صبحانه است. تکراري و يکنواخت بودن مواد خوراکي، ترس و نگراني از رفتن به مدرسه و مواردي از اين قبيل به راحتي شوق و تمايل خوردن صبحانه را از بين مي برد.

البته گروهي از کودکان خوردن غذاهاي گرم مانند انواع ساندويچ، عدسي و ... را به تناول انواع صبحانه هاي معمول ترجيح مي دهند. توجه به اين خواسته ي کودکان و تهيه ي انواع غذاها براي اين وعده، خود راهکاري مناسب براي ايجاد تمايل به مصرف صبحانه است. رعايت مواردي مانند چيدن سفره اي زيبا بر اساس تمايلات کودک، استفاده از رنگ هاي شاد مانند رنگ نارنجي، عدم مصرف شام پر حجم و دير وقت، صرف صبحانه توسط خود والدين، فراهم کردن محيطي به دور از نگراني و ترس و انتقال حس دوست داشتن به فرزندان، باعث تحريک اشتهاي کودکان و افزايش تمايل آن ها به مصرف اين وعده غذايي مهم مي شود. از نکات مهم ديگر توجه به زمان مصرف صبحانه است.بهترين زمان براي کودکان سنين مدرسه قبل از ورود به کلاس و در کودکان پيش دبستاني بين ساعت 9-7 صبحاست.

فراموش نکنيم که نخوردن صبحانه از دلايل مهم افت تحصيلي در کودکان سنين مدرسه و اختلال رشد در کودکان پيش دبستاني است.پس‌مي توانيم با فراهم كردن موقعيت هايي در كلاس دانش‌آموزان را به خوردن اين وعده‌ي مهم غذايي تشويق كرد.